Call me by your name

Nee, ik ga het niet over de beruchte fruitscene hebben. Daarvoor moet je gewoon de film zien.

Het volgende is veel interessanter. De kanshebber voor een Oscar, de zinderende zomerse film van regisseur Luca Guadagnino, ‘Call me by your name’, gaat volgens veel recensenten over verlangen en intimiteit. Persoonlijk vind ik dat de film eerder over pijn gaat. Pijn in de zin van de eerste liefdesverdriet, een gebroken hart, jezelf ontdekken etcetera.

Pijn

Het wordt tot ontroerends toe verwoord in de monoloog tegen het einde van de film. De vader spreekt zijn zoon Elio toe, die net te horen kreeg dat zijn minnaar Oliver zich heeft verloofd met een ander. Ik moet toegeven dat ik de hele scene door heb zitten blèren op de bank, niet te stoppen.

De vader zegt: “pijn is onderdeel van het leven, en het leven is te kort om pijn te negeren, om het weg te stoppen. Door de pijn uit te schakelen voel je ook niks meer. We doen dat zo vaak dat we emotioneel bankroet zijn nog voor we 30 jaar zijn en we steeds minder te bieden hebben telkens als we ons met een nieuw iemand inlaten.”

Mijn toevoeging is: pijn is inherent verbonden aan tijd. Iedereen die ooit liefdesverdriet heeft gehad of een andere emotionele pijn, weet dat de tijd de pijn zal doen slijten. Het wordt minder, gaat nooit helemaal weg, maar je kunt ermee leven.

Personal trainer

En dat brengt me op de reactie van mijn trainer, als ik tijdens een zware oefening ‘auw’ zeg.

“Pijn is een gevoel. Gevoel is een emotie. En emotie kan je uitzetten.”

Wat hij probeert te zeggen is dat je door de pijn heen kunt bijten. Je kunt je eigen grenzen oprekken, wat dat betreft. Pijn, in dit geval lichamelijke pijn, is een subjectieve ervaring die je kunt manipuleren.

 

Bitterzoete relatie

En dat is dus de bitterzoete relatie tussen krachttraining en de gezondheid; een telkens terugkerende pijn, waar je doorheen moet, anders heeft de training weinig nut.

De korte, intense, hevige pijn betekent dat je spieren verzuren, de energiecentrales in de spiercellen een oproer krijgen en er scheurtjes in de spieren ontstaan. Krachttraining moet je zien als een stressor die je lichaam en geest stapsgewijs sterker maken.

Net zoals in het echte leven weet je dat de pijn voorbij gaat. Dat is waar ik aan denk als ik weer een loodzware beentraining doe.

En nu houd ik ook de wijze woorden van de vader van Elio in mijn hoofd...

"The villain": groente en fruit

Zie de gelijkenis tussen Divine en Ursula...

In de ‘Little Mermaid” uit 1989 is een vrij grote rol weggelegd voor de zeeheks Ursula. Tot op de dag van vandaag is Ursula een van de grootste slechteriken uit de Disney stal.

Wat zo geweldig aan Ursula is, is dat ze geïnspireerd is op de Amerikaanse acteur en dragqueen Divine, die in verschillende cultfilms van regisseur John Waters heeft gespeeld. Harris Glenn Millstead (Divine) bereikte zijn doorbraak in de reguliere filmwereld een jaar eerder, in de film Hairspray. Zowel het personage Divine als Hairspray zijn (Amerikaanse) cultlegendes.

Ursula the seawitch

Ursula is een perfecte metafoor om toe te lichten waarom het eten van groente en fruit zo belangrijk is.

Dit schrijven begon met de volgende vraag: ‘waarom is het eten van groente en fruit belangrijk voor de gezondheid?’. Zowel de site van het Voedingscentrum als ander websites geven dezelfde verklaring: het eten van (voldoende) groente en fruit is verbonden met een lager risico op veel voorkomende ziektebeelden.

Heel fijn, maar wat zegt dat nu? Voor mij in ieder geval niks. Dat er een associatie is tussen voeding en ziektebeelden zegt niks over oorzaak en gevolg. Kijk, roken en longkanker bijvoorbeeld, dat is een duidelijke oorzaak-en-gevolg-verhaal. Maar groente, fruit en je gezondheid?

Hormese en stress

Neen, daarvoor haal ik Ursula erbij. Want wat is Ursula nu, in essentie?

Een slechterik, en zo zou je groente en fruit ook kunnen zien.

Groente en fruit hebben namelijk beschermende antistoffen (ook wel neurotoxinen of natuurlijke pesticiden genoemd) in zich, om zich te kunnen verweren tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Dat zouden insecten kunnen zijn, andere organismen die planten kunnen beschadigen dan wel opeten en hitte en droogte. Als we groente en fruit eten krijgen we kleine hoeveelheden binnen van die antistoffen, die op hun beurt de lichaamscellen een milde vorm van stress geven. De lichaamscellen worden vervolgens sterker omdat ze zich kunnen aanpassen aan de stresssituatie.

Dit proces van toenemende cellulaire weerbaarheid wordt ook wel ‘hormese’ genoemd. En dat zou een verklaring kunnen zijn voor de gezondheidsvoordelen van de inname van groente en fruit.

Een beetje stress kan geen kwaad

Andere voorbeelden van hormetische effecten zie je ook bij regelmatig sporten en bij vasten.

Bij sporten moeten de cellen meer brandstof verbranden. De oxidatieve stress dat vervolgens ontstaat door de restprodukten van de verbranding (ROS oftewel vrije radicalen) wordt door de cellen beantwoord met een toename in de produktie van antioxidanten. Deze antioxidanten, eerst aanwezig om te beschermen tegen ROS, kunnen later dienen ter bescherming tegen andere omgevingsgevaren in het lichaam.  

Bij vasten zal de cel een gebrek aan voeding vaststellen, en vervolgens de cel van voeding te voorzien door eiwitrestanten te gaan verbranden. Het opruimen van overbodige celinhoud (proces van autofagie) maakt de cel sterker.

Conclusie

Dus in conclusie, een dagelijkse dosis Ursula is goed voor de gezondheid.

Neemt niet weg dat groente en fruit ook voeding voor de darmbacteriën bevatten, namelijk vezels. En dat naast vezels, door het moeten kauwen van groente en fruit en de volume de verzadiging van de maaltijd zal toenemen.

Tevens speelt het aanwezige kalium in groente en fruit een grote rol bij de balans tussen kalium en natrium in en buiten de cellen. Deze balans speelt een grote rol bij de handhaving van de bloeddruk.

Maar het verhaal van Ursula klinkt toch veel leuker, vind je ook niet?